عرشه فولادی سازه‌ای متشکل از ورق‌های فولادی موجدار می‌باشد که به هدف ساخت سقف و کف ساختمان به کار گرفته می‌شود. سقف عرشه فولادی، نوعی از سقف‌های کامپوزیت می‌باشد که با استفاده از ورق‌های فولادی موجدار گالوانیزه و بتن مسلح ساخته می‌گردد. به جهت اجرای ساده، سرعت اجرای بالا، هزینه نسبتا کم و ایمنی مطلوب، این سقف کاربرد وسیعی در ساخت بنا‌های گوناگون دارد.
سقف عرشه فولادی چیست؟
سقف عرشه فولادی، دسته‌ای از ورق‌های فلزی (فولادی) گالوانیزه می‌باشد که به منظور اجرای سقف و کف بنای فولادی مورد به کارگیری قرار می‌گیرد. این سقف معمولا بر روی تیر آهن سوار می‌گردد و سکوی بادوامی را برای استفاده مواد گوناگون در سقف نظیر بتن ساده یا سبک، عایق‌ها و عضوهای ضد آب فراهم می‌نماید.
اجزای تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی
سقف عرشه فولادی از چهار جز اساسی ورق گالوانیزه ذوزنقه‌ای (موجدار)، گل میخ (برشگیر)، آرماتور (میلگرد) و بتن تشکیل می‌گردد. فلاشینگ و تیر فرعی نیز تحت عنوان دیگر اجزا این نوع سقف محسوب می‌شوند.
ورق فولادی در سقف عرشه فولادی
ورق‌های فولادی را می‌توان به عنوان اساسی‌ترین قسمت تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی نامید. کل عرشه‌های فولادی بوسیله ورق‌هایی با هسته و پوشش فلزی ساخته می‌شوند. کیفیت مواد تولید کننده هسته و پوشش ورق عرشه فولادی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
انتخاب این مواد می‌بایست به صورتی باشد که وضعیت محیطی سبب آسیب دیدگی آنها نشود. صورت مقطع ورق سقف عرشه فولادی به صورت ذوزنقه‌ای و موجدار است.
هسته ورق سقف عرشه فولادی از چه ماده‌ای ساخته می‌گردد؟
هسته ورق عرشه فولادی معمولا با بکارگیری از فولاد نرمه ساخته می‌گردد. این فولاد، یک کدام از پرکابردترین مصالح ساختمانی با مقاومت تسلیم 210 تا 250 مگاپاسکال می‌باشد. فولاد نرمه صورت‌پذیری بالایی دارد. این خصوصیت، قابلیت ساخت ورق‌هایی با ابعاد و شکل‌های متنوع را آماده می‌نماید.
پوشش ورق عرشه فولادی از چه ماده‌ای ساخته می‌گردد؟
ورق‌های مورد به کارگیری برای عرشه فولادی با عنوان ورق روکش دار یا اصطلاحا گالوانیزه (Galvanized) شناخته می‌شوند. پوشش مورد به کارگیری در تولید ورق عرشه فولادی از جنس روی می‌باشد.
طی پروسه گالوانیزه کردن یا این که آبکاری، لایه‌ای از فلز روی به ضخامت 0.8 تا 2.1 میلی متر بر روی هر دو سطح ورق فولادی ریخته می‌گردد. آنگاه، مقطع ورق گالوانیزه بوسیله دستگاه‌های اختصاصی و با شیوه نورد سرد به صورت ذوزنقه‌ای و موجدار درمی‌آید.
گالوانیزه کردن با به کارگیری از فلز روی، استانداردهای مختلفی دارد که معمولا با حرف G و میزان وزن روی به کار رفته معین می‌گردند. از جمله، استاندارد G60 به معنای به کارگیری از 0.6 اونس (17 گرم) فلز روی برای پوشش 1 فوت مربع (900 سانتی‌متر مربع) از سطح ورق می‌باشد.
استاندارد G60، تحت عنوان رایج‌ترین استاندار برای گالوانیزه کردن ورق سقف عرشه فولادی شناخته می‌شود. استاندار G90 نیز به منظور تولید پوشش‌های منحصر به فرد فضا‌های مستعد خوردگی مورد به کارگیری قرار می‌گیرد.
نکته: ضخامت هسته ورق، اساس محاسبات در پیاده سازی سقف عرشه فولادی می‌باشد. به عبارت دیگر، ضخامت پوشش گالوانیزه (لایه روی) تحت عنوان بخشی از ضخامت سقف در نظر گرفته نمی‌شود.
ملاحظات اجرایی سقف عرشه فولادی چه می‌باشند؟
هنگام به کارگیری از عرشه فولادی می‌بایست موارد متعددی به عنوان مثال نگهداری، بارهای اجرا گردیده، مسائل اقتصادی، احتمال خوردگی و عوامل اثرگذار بر کیفیت سقف نهایی را در نظر گرفت. آینده نگری در هنگام اجرای عرشه فولادی می‌تواند سبب صرفه جویی در زمان کار و هزینه گردد. به دنبال، چند نکته قابل توجه در اجرای عرشه فولادی مذکور می‌باشد:
ورق مورد به کارگیری در سقف عرشه فولادی سبک و در قبال ضربه‌های شدید آسیب پذیر می‌باشد. به همین عامل، مراحل بارگیری، حمل و دپوی این ورق‌ها می‌بایست با احتیاط کامل شکل گیرد تا هیچ تغییر شکلی در آنها به وجود نیاید.
تولیدکنندگان عرشه فولادی معمولا مورد‌های زیادی را در دست طراحان و مهندسان قرار می‌دهند. می‌بایست با بهره گرفتن از این زمینه، عرشه فولادی مطلوب و سازگار با حالت بنا مورد نظر تعیین گردد. برای مثال، عرشه فولادی برای بنا‌های مستلزم عایق صدا و ظواهر زیبا مطلوب می‌باشند. قبل از به کارگیری عرشه‌های فولادی رنگ شده (نه گالوانیزه)، بایستی نکات ایمنی مرتبط با آتش سوزی سنجیده شود
در صورت وجود احتمال حریق در نواحی در حدود این نوع عرشه، بایستی از پوشش‌های نگهداری کننده در قبال آتش سوزی به کار گرفت. سازگاری عرشه با کارایی لازم به پوشش آن بستگی دارد. می‌بایست در گزینش این پوشش، کل وضعیت محیطی در نظر گرفته شود. به منظور درگیری خوب بتن و فولاد، طول گل میخ می‌بایست از ارتفاع ورق بیشتر باشد.
حداقل مسافت 35 میلی‌متر از کلاهک گل میخ تا بالاترین نقطه ورق، نتیجه رضایت بخشی را به همراه خواهد داشت. اما دقت داشته باشید که طول گل میخ نباید بیشتر ارتفاع مجموع سقف (ضخامت ورق به علاوه طول بتن) باشد. جوشکاری گل میخ به بال تیرهای زیرین می‌تواند به دو شیوه مستقیم یا این که از روی ورق فولادی صورت گیرد.
در شیوه دوم، می‌بایست با قرار دادن یک رینگ سرامیکی در محل جوش، از حوضچه مذاب حفظ گردد. به هر حال، در نهایت ذوب گل میخ بر روی بال می‌بایست به خوبی انجام یافته باشد.
در وضعیت معمولی، زمان متعددی از اجرای سقف عرشه فولادی به آرماتوربندی تخصیص می‌یابد. به منظور صرفه جویی در حین و افزایش سرعت اجرای سقف می‌توان از مش‌های آماده بهره مند شد.
در صورت نیاز به انجام سریع‌تر سقف عرشه فولادی می‌توان از بتن الیافی استفاده نمود. استفاده این نوع بتن سبب حذف شدن آرماتور در از اکثر نقاط سقف می‌گردد. در دهانه‌های بزرگ، قابلیت خم شدن ورق‌های فولادی بعد از بتن ریزی وجود دارد. در این صورت، به کارگیری از تیرهای فرعی، شمع بندی موقت یا این که شمع بندی در یک الی دو ردیف ضروری می‌باشد. دقت داشته باشید که استفاه از پشت بندی موقت، هزینه زیادی را به دنبال نخواهد داشت.
