در ساخت ساختمان باید معیارهای زیادی را در نظر بگیریم و همه عوامل را بررسی کنیم همانطور که میدانید برای ساخت خانه از ابزار و وسایل زیادی استفاده میشود اما یکی از مهمترین معیارها همین است که از سازههای مناسب استفاده شود.
بتن یا فلز؟
یکی از سوالات متداول مهندسین این است که آیا از سازه بتنی استفاده کنیم یا فلزی؟ در ساخت و ساز ساختمان، انتخاب نوع اسکلت سازه همواره یکی از دغدغههای افراد بوده است. مجموعه بایرایرانیان در این نوشتهی علمی قصد داشته به توضیح حول محور مزایای استفاده از سازه بتنی و مزایا و معایب استفاده از سازه فلزی بپردازد. زیرا با دانستن تفاوتهای این دو نوع اسکلت و آرماتور سازههای بتنی هم از نظر هزینه و هم از نظر استحکام اسکلت میتوانند انتخاب درستی بین این دو داشته باشند.
به طور کلی اسکلت بتنی از مقاطع بتنی و فولادی مانند آرماتور کاشت و اسکلت فلزی فقط از مقاطع فولادی تشکیل شده است. بنابراین وزن پروفیلهای فولادی مورد استفاده در اسکلت بتنی تقریبا 35 درصد کمتر از پروفیلهای فولادی مورد نیاز در نوع فلزی است که با در نظر گرفتن هزینه حجم بتن و همچنین هزینه اجرای بتن و با مصرف آرماتور، این تفاوت در هزینه کمتر اسکلت بتنی نسبت به فولاد جبران خواهد شد.
در ساخت و ساز ساختمان، انتخاب نوع اسکلت سازه همواره یکی از دغدغههای افراد بوده است. زیرا با دانستن تفاوتهای این دو نوع اسکلت و آرماتور سازههای بتنی هم از نظر هزینه و هم از نظر استحکام اسکلت میتوانند انتخاب درستی بین این دو داشته باشند.
به طور کلی اسکلت بتنی از مقاطع بتنی و فولادی مانند آرماتور کاشت و اسکلت فلزی فقط از مقاطع فولادی تشکیل شده است. با این محاسبه وزن مقاطع فولادی مورد استفاده در اسکلت بتنی تقریبا 35 درصد کمتر از مقاطع فولادی مورد نیاز نوع فلزی است که با در نظر گرفتن هزینه حجم بتن و همچنین هزینه تمام شده جبران خواهد شد.
بتن مورد استفاده و آرمیچر
در ساخت و ساز ساختمان، انتخاب نوع اسکلت سازه همواره یکی از دغدغههای افراد بوده است. زیرا با دانستن تفاوتهای این دو نوع اسکلت و آرماتور سازههای بتنی هم از نظر هزینه و هم از نظر استحکام اسکلت میتوانند انتخاب درستی بین این دو داشته باشند. استفاده از مصالح فولادی و بتنی در ساخت ساختمانها و سایر سازهها بسیار جا افتاده و رایج است. این دو متریال به عنوان قویترین و بهترین مصالح ساختمانی شناخته میشوند اما تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند.
اسکلت ساختاری
اسکلت سازه شامل تیرها، ستونها و صفحات میباشد که همگی جزء عناصر سازهای هستند که بار سازه را کنترل میکنند. فلز فقط از پروفیلهای فولادی تشکیل شده است. با این حساب وزن پروفیلهای فولادی مورد استفاده در اسکلت بتنی تقریبا 35 درصد کمتر از پروفیلهای فولادی مورد نیاز در نوع فلزی است که با در نظر گرفتن هزینه حجم بتن و همچنین هزینه بتن و آرماتور مورد استفاده، این تفاوت با هزینه کمتر اسکلت بتنی در مقایسه با فولاد جبران میشود.
مقایسه اسکلت ساختمان بتنی و فلزی
یکی از قدیمیترین عناصر مورد استفاده انسان بعد از چوب فلز و یکی از پرکاربردترین فلزات در ساختمان سازی آهن است. در گذشته از چدن در ساخت اسکلتهای فلزی استفاده میشد، اما از آنجایی که استفاده از فولاد سازه را ضد ترک میکرد، کم کم چدن جای خود را به فولاد داد. اما فولاد مزایای دیگری مانند انعطاف پذیری، شکل پذیری، استحکام بالا، جوش پذیری و غیره دارد. که سبب شد جای چدن را بگیرد.
فلز آهنی را میتوان یکی از پرکاربردترین عناصر در صنعت ساختمان دانست. در گذشته زمانی که فلز به جای چوب برای استحکام سازهها در نظر گرفته میشد، استفاده از فلز چدن رایج بود، اما به مرور زمان با پی بردن به مزایای فولاد از جمله استحکام و مقاومت بالا، خمش، جوش پذیری، انعطاف پذیری، و غیره این فلز جایگزین چدن شد.
اینگونه است که اسکلتهای فلزی با استفاده از فولاد شکل میگیرند. سازههای فلزی از ستونهایی تشکیل شدهاند که هر کدام با توجه به موقعیت خود نقش خاصی در استحکام و باربری سازه دارند. در واقع میتوان گفت که از ستونهای میانی میتوان کل بار ساختمان را تحمل کرد و ستونهای کناری نیز میتوانند نیمی از بار ساختمان را تحمل کنند و در نهایت ستونهایی که در گوشهای نصب میشوند.
سازه قادر است یک چهارم بار وارده بر سازه را تحمل کند. در سازههای بتنی که امروزه بیشتر ساختمانها از آنها ساخته میشود، اسکلت بتنی استحکام و پایداری سازه محسوب میشود. این سازهها از اعضای افقی شامل میلهها و اعضای عمودی شامل ستونها تشکیل شده است.
سازههای بتنی را میتوان با FRP تقویت کرد، این سازههای بتنی را میتوان با پوششهای مختلفی مانند شیشه، آلومینیوم، سنگ، سرامیک و … پوشانده شده و در نتیجه زیبایی و دوام آن را تضمین کند. استفاده از نمادهای سنگی و اجرای طرحهای مدرن در سازههای بتنی توسط کارشناسان ماهر و حرفه ای مورد بررسی قرار می گیرد. قابل ذکر است که مجموعه بایرایرانیان از این کارشناسان و مهندیسین کارآزموده بهره برده است.
این اسکلتها بر اساس باری که متحمل میشوند به سه دسته تقسیم میشوند
- ستون های میانی که کل بار ساختمان را میگیرند.
- ستونهای جانبی که میتوانند نیمی از بار ساختمان را تحمل کنند.
- ستونهای گوشهای که میتوانند یک چهارم بار ساختمان را تحمل کنند.
در تفاوت سازههای فلزی و بتنی، سه نوع سازه وجود دارد
- قاب: از عناصر منفرد (معمولا قطعات نازک) که با هم مونتاژ شدند تشکیل شده است.
- پوسته ساختمان: محتویات خود سازه را در بر میگیرد.
- جرم جامد: تقریبا و به طور کامل از ماده ساخته شده است.
مزیت استفاده همزمان فولاد و بتن در ساخت و ساز
لازم به ذکر است که هیچ گاه نمیتوان از بتن تنها به عنوان مصالح سازهای برای ساخت ساختمان استفاده کرد و اگر قصد ساخت سازههای بتنی را دارید باید از فولاد و بتن همزمان استفاده کنید. فولادهای مورد استفاده در ساخت سازههای بتنی به صورت میلگردهای تقویت کننده هستند که در داخل تیرها، ستون ها، دیوارهای برشی و پی قرار میگیرند استفاده میشود. به طور کلی بتن مقاومت فشاری خوبی از خود نشان میدهد، اما فاقد استحکام کششی است و سریع ترک میخورد، بنابراین برای جبران این ضعف از فولاد استفاده میشود، مقاومت کششی خوبی دارد و به سازه آسیب نمیرساند.